LỜI GIỚI THIỆU

Website  honguyenquancong.com là kênh thông tin chính thức của dòng họ

Nguyễn Huế - Gia Định, là diễn đàn trao đổi giữa các chi họ Nguyễn trong

và ngoài nước. Ban quản trị Website mong muốn nhận được bài viết, hình

ảnh về các hoạt động của các chi họ để trang Web thêm phong phú, đa dạng.

Mọi thông tin xin gửi về địa chỉ Email: honguyenquancong@gmail.com hoặc

duyhung12258@gmail.com. 

BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO KHOA HỌC TỔNG TRẤN NGUYỄN VĂN THÀNH (1758-1817) VỚI THĂNG LONG - HÀ NỘI

TS. Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm hoạt động Văn hóa - Khoa học Văn miếu Quốc tử giám - Hà Nội

Kính thưa các quí vị đại biểu, các nhà khoa học!               

Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám là cơ quan trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, được giao nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị của Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Trong nhiều năm qua, Trung tâm đã sưu tầm tư liệu, tìm hiểu và nghiên cứu về những danh nhân lịch sử, văn hóa, những người con có nhiều cống hiến cho quê hương, đất nước để tổ chức hội thảo khoa học. Đây vừa là một hình thức tôn vinh vừa là dịp để phát huy những giá trị nhân văn kế thừa từ những bậc hiền nhân đời trước.

Hôm nay, được sự đồng ý của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, trong không gian linh thiêng của Văn Miếu - Quốc Tử Giám, chúng ta cùng ngược dòng lịch sử để tìm hiểu về một vị danh nhân văn hóa đã để lại dấu ấn đặc biệt trên mảnh đất Thủ đô qua hội thảo khoa học “Tổng trấn Nguyễn Văn Thành (1758-1817) với Thăng Long - Hà Nội”. Hội thảo cũng được tổ chức để hướng tới dịp kỷ niệm 220 năm xây dựng công trình Khuê Văn Các - biểu tượng của Thủ đô Hà Nội.

Thay mặt Ban Tổ chức, tôi nhiệt liệt chúc mừng và cám ơn các quý vị đại biểu, các nhà khoa học và hậu duệ dòng họ Tổng trấn Nguyễn Văn Thành (Tỉnh Thừa Thiên - Huế) đã nhiệt tình viết bài và tới dự Hội thảo hôm nay.

Kính thưa các quí vị đại biểu, các nhà khoa học!

Nguyễn Văn Thành (1758 - 1817) nguyên quán ở làng Bác Vọng Tây, tổng Phú Ốc, huyện Quảng Điền, phủ Triệu Phong (nay thuộc xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế), đến đời cụ thân sinh ông thì dời vào Gia Định. Theo gia phả dòng họ ghi lại, từ nhỏ, Nguyễn Văn Thành có vẻ ngoài đẹp đẽ, tính cách trầm ổn, thích đọc sách binh thư và có tài võ nghệ. Ngay từ sớm, ông đã theo giúp chúa Nguyễn, trở thành vị dũng tướng có nhiều công lao và được Nguyễn Ánh (sau này là vua Gia Long) hết sức tin tưởng. Có thể nói, Nguyễn Văn Thành là một trong những vị khai quốc công thần triều Nguyễn, giúp chúa Nguyễn khôi phục quyền lực tại Nam Hà và hoàn thành công cuộc thống nhất giang sơn, lập ra vương triều Nguyễn vào năm 1802.

Ngay từ những ngày đầu thiết lập triều đại mới, vua Gia Long đã nhận định “thành Thăng Long lại là nơi quan trọng của Bắc Hà, cần có trọng thần để trấn giữ mới được”. Nhà vua đã quyết định trao nhiệm vụ hết sức khó khăn ấy cho người con văn võ toàn tài của xứ Huế khi“lấy Nguyễn Văn Thành làm Tổng trấn Bắc Thành, ban cho sắc ấn, 11 trấn nội ngoại đều lệ thuộc[1], đặc biệt còn trao cho Nguyễn Văn Thành quyền “tiền trảm hậu tấu” trong việc bổ dụng và bãi chức quan lại, xử quyết kiện tụng. 

Trên cương vị mới, Tổng trấn Nguyễn Văn Thành đã có nhiều quyết sách sáng suốt về chính trị, kinh tế và văn hóa, ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của Bắc Hà. Ông đã chăm lo đời sống nhân dân, chiêu mộ dân lưu tán ở Bắc Thành về quê cũ làm ăn; cho đắp đê và trị thủy ở vùng đồng bằng Bắc Bộ; ban hành nhiều chính sách chấn hưng giáo dục, chiêu dụ hào kiệt, văn sĩ Bắc Hà ra giúp sức xây dựng đất nước; xây dựng và tu sửa thành Thăng Long; trùng tu Văn Miếu, xây thêm Khuê Văn Các; xây dựng các công trình kiến trúc như Kỳ Đài, chợ Đồng Xuân... Những quyết sách và việc làm của Tổng trấn Nguyễn Văn Thành đã tỏ ra có hiệu quả, giúp đời sống nhân dân dần được an ổn. Vì vậy, ông giành được được sự kính phục của giới văn nhân, sĩ phu, sự tin phục, kính yêu của nhân dân Bắc Hà trong hơn 8 năm giữ cương vị Tổng trấn Bắc Thành (1802-1810).

 

Kính thưa các quí vị đại biểu, các nhà khoa học!

Cuộc đời và sự nghiệp của Tổng trấn Nguyễn Văn Thành phần lớn gắn với hình ảnh của võ tướng rong ruổi trên lưng ngựa nhưng lại để lại dấu ấn đặc biệt đối với văn hóa, giáo dục của mảnh đất Thăng Long - Hà Nội. Hôm nay, tại Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nơi có dấu ấn của ông – công trình Khuê Văn Các, đã được chọn làm biểu tượng của Thủ đô Hà Nội, chúng ta cùng ôn cố tri tân, nhìn lại những đóng góp của Tổng trấn, danh nhân Nguyễn Văn Thành qua Hội thảo “Tổng trấn Nguyễn Văn Thành (17581817) với Thăng Long - Hà Nội”. 

Trong quá trình chuẩn bị cho Hội thảo, ngoài Báo cáo đề dẫn và Tổng kết hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được gần 20 bài tham luận của các nhà khoa học, đại biểu đến từ nhiều trung tâm nghiên cứu như Viện Sử học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế và Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Các tham luận đã tập trung vào chủ đề của Hội thảo, đó là:

  1. Tổng trấn Bắc thành Nguyễn Văn Thành - Con người, sự nghiệp và những đóng góp với  Thăng Long - Hà Nội
  2. Kế thừa và phát huy di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là Khuê Văn Các tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám mang dấu ấn của danh nhân Nguyễn Văn Thành trong giai đoạn hiện nay.

Kính thưa các quí vị đại biểu, các nhà khoa học!

Để tiếp tục làm rõ con người, sự nghiệp cũng như những đóng góp của Tổng trấn Nguyễn Văn Thành trên mảnh đất Kinh kỳ nghìn năm văn hiến,  đề nghị các quí vị đại biểu, các nhà khoa học tiếp tục tập trung thảo luận một số nội dung sau: 

  1. Tài năng, phẩm chất của danh nhân, Tổng trấn Nguyễn Văn Thành
  2. Vai trò, vị trí và những đóng góp của Tổng trấn Nguyễn Văn Thành với quê hương, đất nước, đặc biệt là Thăng Long - Hà Nội.
  3. Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa trong đó có Khuê Văn Các tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám do Tổng trấn Nguyễn Văn Thành cho xây dựng trên mảnh đất Thăng Long - Hà Nội trong thời đại ngày nay. 

Từ những kết quả nghiên cứu và thảo luận hôm nay, tôi hy vọng chúng ta sẽ hiểu sâu sắc hơn về một vị danh nhân đã đóng góp công lao trong lịch sử phát triển Thủ đô, đồng thời tìm ra giải pháp để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa gắn liền với ông trong đời sống đương đại cũng như trong tương lai.

Xin kính chúc sức khỏe các quí vị đại biểu!

Kính chúc Hội thảo thành công tốt đẹp!

Tiến sĩ Lê Xuân Kiêu